Jak powinna być skonstruowana skuteczna pochwała dziecka/ucznia?
- powinna być konkretna i czytelna, oparta o obserwowane efekty i włożony wysiłek, np.: „Twoja … (działanie), muszę przyznać,
że wykonałeś kawał dobrej roboty (pochwała). Na pewno twoja praca wpłynie…(skutek)”; - można tez chwalić, podkreślając swoje uczucia, np.: „cieszę się, że …, dużo zadowolenia sprawiło mi…”;
- chwaląc nie czekajmy aż dziecko/uczeń wykona 100% zadania, chwalmy go na poszczególnych etapach realizacji zadania, gdyż wtedy pomagamy mu utrzymać motywację i wytrwałość;
- nie czekajmy na wielkie sukcesy dziecka/ucznia, aby go pochwalić, zauważajmy najmniejsze sukcesy, ponieważ z nich składa się duży sukces rozwojowy czy szkolny;
- pamiętajmy, że zawsze jest coś, za co można pochwalić dziecko/ucznia, to tylko kwestia zauważania pozytywów.
Aby pochwała była efektywna, unikajmy następujących zwrotów:
- „w końcu”, „wreszcie” – to zwroty, które przypominają o wcześniejszych niepowodzeniach;
- „zawsze”, „nigdy” – chwalony będzie czuł się zobowiązany do spieszenia z pomocą nawet kosztem swoich potrzeb, np.” na ciebie zawsze mogę liczyć”;
- „udało ci się” – informacja dla chwalonego, że osiągnął sukces dzięki jakimś czynnikom zewnętrznym a nie swoim zdolnościom, umiejętnościom, predyspozycjom,
- „tym razem” – czyli w innych sytuacjach nie było tak dobrze;
- „jak chcesz, to potrafisz” – czyli do tej pory nie chciałeś – to raczej oznaka lekceważenia dotychczasowych starań i wysiłków chwalonego;
- „całkiem nieźle” – nieźle, ale jednak nie doskonale, poza tym, nie bardzo wiadomo, co jest zrobione dobrze;
- „dobra robota” – tak ogólna pochwała nie rokuje powtórzenia sukcesu, bo nie wiadomo, co konkretnie podoba się chwalącemu.
- Aby pochwała była odebrana pozytywnie, trzeba mówić o pozytywach a nie o tym, co nie zostało zepsute np. zamiast powiedzieć „nie ma błędów w tym dyktandzie”, lepiej: cieszę się, że dyktando napisałeś poprawnie, są w nim poprawnie napisane nawet trudne wyrazy”.
Każdemu człowiekowi rosną skrzydła, jeśli odnosi sukcesy i widzi, jak one sprawiają radość innym. W takich sytuacjach stara się generować jeszcze więcej sukcesów. Aby one mogły zaistnieć, potrzebujemy wiary i docenienia przez innych. Pochwała jest potrzebna każdemu z nas, bez względu na wiek, płeć, pełnioną funkcję zawodową. Jest ona „małą rzeczą”, która cieszy i rozwija, nic nie kosztuje a ma wielką siłę sprawczą.
Dlatego pamiętajmy na co dzień o pochwałach i zacznijmy je stosować od dziś! Powodzenia 🙂
